Jak wybrać najlepszy nawlekacz maszynowy?

Gwintowniki są niezbędne w procesie tworzenia gwintów w otworach - zarówno przelotowych, jak i innych. Szczególnie ważne w pracy automatycznej są gwintowniki maszynowe. Czym różnią się one od swoich manualnych odpowiedników i jakie są ich rodzaje?

Różnica pomiędzy gwintownicami ręcznymi a maszynowymi to kwestia ich zastosowania. Te pierwsze są proste, bardziej ekonomiczne, wykorzystywane do pojedynczych realizacji, nie są rejestrowane w formacie seryjnym. Nawlekacze maszynowe mają inną charakterystykę. Charakteryzują się między innymi:

• możliwością wykorzystania w długotrwałej pracy - operacjami seryjnymi
• ponadprzeciętna wytrzymałość w stosunku do gwintownic ręcznych
• materiał wykonania - HSS, stal proszkowa, HSSE, VHM.

W rezultacie można uznać, że gwintownice maszynowe to produkty stworzone do seryjnej, zaawansowanej technicznie pracy i przeznaczone do zadań wymagających szczególnej wytrzymałości użytego materiału.

Rodzaje i typy gwintowników maszynowych

Podział gwintowników maszynowych odbywa się poprzez kluczowe kryterium tzw. rodzaju rowka wiórowego. W ten sposób można wyodrębnić trzy rodzaje gwintowników maszynowych:

• rowek prosty
• rowek prosty z ukośną powierzchnią styku
• rowek spiralny - lewy lub prawy.

W ten sposób gwintowniki maszynowe można rozdzielić według możliwości zastosowania. Każda z tych opcji została opracowana dla diametralnie różnych celów technicznych.

Gwintowniki z prostym rowkiem są używane do krótkich lub średniej długości wiórów; są używane do otworów przelotowych (nasadki A i D) i nieprzelotowych (C i E). Produkty, które mają prosty rowek wraz z ukośną powierzchnią czołową, określane jako nakrętka B, powinny być stosowane do otworów nieprzelotowych i przy użyciu wiórów o średniej lub większej długości.

Inną opcją są gwintowniki maszynowe ze spiralnymi rowkami. Są one podstawowym rozwiązaniem dla otworów nieprzelotowych, podczas obróbki których powstają dłuższe lub średnie wióry. Warianty prawoskrętne (C i E) są stosowane w przypadku nachylenia linii śrubowej pod kątem 15, 40 i 45 stopni. Alternatywnie, lewoskrętne gwintowniki D i C są używane do otworów przelotowych i nieprzelotowych, w zależności od położenia gwintu.

Inny podział gwintowników maszynowych

Spotkać się można również z innym podziałem typów gwintowników - na warianty:

• z chwytem przelotowym i stosowane do gwintów przelotowych
• z trzpieniem nieprzelotowym - ze wzmocnieniem i przystosowane do otworów nieprzelotowych.

Te pierwsze są zdecydowanie bardziej popularne, gdyż możliwości ich zastosowania są znacznie szersze. Specyfika działania pozwala na stosowanie ich przeciwko otworom przelotowym i innym. Za tą uniwersalnością idzie jednak niższa trwałość. Porównując gwintowniki maszynowe z chwytem przelotowym do drugiego typu - wzmocnionych z chwytem nieprzelotowym, można zauważyć, że wytrzymałość materiału jest zdecydowanie niższa. Ogranicza to więc możliwości zastosowania do bardziej zaawansowanych zadań technicznych.

Podział gwintowników maszynowych ze względu na nakrętkę

Ważnym kryterium podziału produktów jest długość ich nakrętek. Jakie są oznaczenia gwintowników maszynowych patrząc na nie pod tym kątem? Tutaj konstrukcja gwintownika wyrażona literą przekłada się na długość nakrętki, jej kąt oraz możliwość zastosowania. Obowiązuje pięć rodzajów gwintowników:

A

• Długość nakrętki (liczba zwojów gwintu): 6-8P
• Kąt nakrętki: 5 stopni.
• Zastosowanie: małe otwory przelotowe.

B

• Długość nakrętki (liczba zwojów gwintu): 3,5-5,5P
• Kąt gwintu: 8 stopni.
• Zastosowanie: standardowe otwory przelotowe w produktach generujących średnie wióry.

C

• Długość nakrętki (liczba zwojów gwintu): 2-3P
• Kąt gwintu: 15 stopni.
• Zastosowanie: otwory przelotowe z krótkimi wiórami i otwory nieprzelotowe.

D

• Długość nakrętki (liczba zwojów gwintu): 3,5-5P
• Kąt gwintu: 8 stopni.
• Zastosowanie: otwory przelotowe; otwory nieprzelotowe z długą przestrzenią na gwint

E

• Długość nakrętki (liczba zwojów gwintu): 1-2P
• Kąt gwintu: 23 stopnie.
• Zastosowanie: otwory nieprzelotowe z krótkim przebiegiem gwintu.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze gwintowników maszynowych?

Kluczową kwestią jest wytrzymałość materiału. W sytuacji, gdy wymaga ona szczególnej uwagi - np. ze względu na specyfikę materiału - warto wybrać gwintownicę z dłuższą nakrętką. Tego typu rozwiązanie zmniejsza obciążenie działające na krawędzie.

Warto też pamiętać, że dłuższe nakrętki wiążą się ze zwiększeniem momentu obrotowego podczas pracy.

Należy również mieć na uwadze, że otwory przeznaczone do gwintowania powinny być obrobione na wymiar - tak, aby narzędzie do gwintowania maszynowego nie doprowadziło do ścięcia jego wewnętrznej średnicy. Przygotowanie zbyt małego otworu może prowadzić do niepożądanego skrócenia narzędzia. Tak więc niezależnie od tego, czy praca wykonywana jest za pomocą gwintownic maszynowych czy ręcznych, precyzja i dokładność są kluczem do osiągnięcia właściwych rezultatów i uzyskania idealnego profilu lub trwałości materiału.

Autor: Robert Rybarski